Maatschappelijke invloed is eigenlijk de manier hoe individuele zich veranderen door de invloed van het milieu om zich heen. Wat doet iemand als iets wordt verboden door de overheid of wanneer je favoriete zangeres zegt dat je dat beter niet kan doen?
Maatschappelijke invloed werd voorheen alleen veroorzaakt door de overheid, gemeentes of simpelweg de mensen om je heen. Maar in deze tijd is bijna iedereen beïnvloedbaar en in staat om invloed op mensen uit te oefenen. Origineel zijn wordt steeds lastiger, de makkelijke weg is toch hetzelfde doen als de mensen voor je. Maar hoe komt dit en hoe kan dit zo snel veranderd zijn?
Twee psychologen M. Deutsch en H. Gerard verdiepten zich in het effect van invloed hebben op iemand en de verwachtingen van mensen. Al snel kwam er de conclusie uit dat iedereen de behoefte heeft om gelijk te hebben, iets doen op je eigen manier of gewoon het gevoel krijgen dat jij het net wat beter weet dan de persoon naast je. Dat komt door een kruising van een euforisch gevoel en simpelweg de drang om geliefd te zijn. Als iedereen zo graag gelijk wilt hebben en meer wilt weten dan een ander waarom doen mensen elkaar dan toch na?
Gevolgen van onzekerheid op sociale invoed
Naast het feit dat mensen gelijk willen hebben wanneer ze ergens zeker van zijn, zijn er ook onzekere momenten. Onzekerheid wordt gezien als iets negatiefs, een kwetsbaar moment. Dus verbergen mensen dat onder de mening van een ander. Wanneer iemand onzeker is van een punt, door middel van gebrek aan kennis of omdat ze er anders tegen aan kijken zijn ze beïnvloedbaar. Ook kan het komen door onzekerheid van binnen.
Waarom gaat mijn buurjongen wel vijf keer per jaar op vakantie en wij maar één keer? Doordat soort vragen ontstaat er een soort sociale druk om erbij te horen. Hij doet dit dus ik moet dit ook doen om erbij te horen. Dan gaat het fout. Mensen gaan elkaar na doen en dingen doen die ze normaal niet zouden doen. Hier zitten weer andere gevolgen aan als schulden, depressie, eetstoornissen en andere mentale stoornissen.
Door de jaren heen zijn er steeds meer factoren bijgekomen die mensen beïnvloedbaar maken. Maatschappelijke maar ook sociale invloed is namelijk een brede term. Hieronder staan een aantal belangrijke sociale invloeden beschreven die onderzocht zijn op het gebied van sociale psychologie.
“Er zijn drie manieren van houdingsveranderingen” zegt psycholoog H. Kelman.
Kelman’s variëteiten op sociale invloed
Kelman. H. Kelman was een psycholoog die studeerde aan Harvard. Hij kwam tot de conclusie dat er drie manieren waren van houding aanpassen. Alle drie de manieren waren of voor sociale acceptatie, erbij willen horen. Of voor mensen zelf, persoonlijke acceptatie.
- Naleving
Dit is eigenlijk simpelweg reageren op het verzoek van een ander. Eigenlijk is naleving een verandering in gedrag en niet perse in houden. Volgens Kelman geeft het naleven van anderen hun wensen een bepaalde voldoening. Het is van ik hoor erbij. Mensen volgen wat andere zeggen en zetten hun eigenlijk geloof of mening daarvoor aan de kant. Dat is een verandering van houding.
- Identificatie
Deze sluit aan in de tijd van nu. Identificatie is het veranderen van gedrag of houding door naar iemand te kijken waar je tegenop kijkt. De invloed van influencers en celebrities.
- Internalisatie (het onthouden van kennis, gevoelens en gedrag)
Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door normen en waarde en de invloed die dat heeft op een individu. Denk aan opvoeding, wetten en regels in een land of wat wordt gezien als ‘normaal’ in jouw omgeving.
Gelijkenis zoeken
Overeenkomsten oftewel gelijkenissen zoeken is een vorm van sociale invloed door verandering te zien in gedrag, geloof, meningen en het normaliseren van dingen. Het is de meest voorkomende vorm van sociale invloed. Ook dit sluit aan op Kelman’s varianten. Het gaat hier vaak om of sociale acceptatie of persoonlijke acceptatie. Groepsdruk speelt een grote rol hierbij. Groepsdruk vergroot de drang om erbij te horen. Je wilt niet belachelijk gemaakt worden of gezien worden als iemand die niks kan.
Persoonlijke voorspellingen
Een persoonlijke voorspelling of eigenlijk iets wat je van jezelf verwacht, wat indirect of direct invloed heeft op de feedback van anderen is ook een vorm van sociale invloeden. Een voorspelling die irrelevant is of onrealistisch in de ogen van anderen, kan mensen een boost geven waardoor het mogelijk lijkt. De weg naar de voorspelling veroorzaakt sociale acceptatie, doordat het onmogelijk lijkt voor een ander en jij het wel kan. Mensen kunnen dit soort gedrag vertonen door middel van angst, logische verwarring of door gebrek aan zelfreflectie.
Sociale besmetting
Het klinkt als een vorm van een ziekte, maar is eigenlijk één van de meest voorkomende dingen in de tijd van nu. Social media is overal en is iets wat mensen dagelijks gebruiken. Je hebt gedrags besmetting en emotionele besmetting. Samen maken ze sociale besmetting. Wanneer jij een bericht op social media ziet van iemand waar je tegenop kijkt, dan roept dat emotie bij je om. De invloed van die emotie op jouw gedrag is wat sociale besmetting en dus sociale invloed inhoud.
Manipulatie
Niet alle sociale invloeden of maatschappelijke invloeden zijn vrijwillig. Wanneer er beroep wordt gedaan op iets waar jij of niet achter staat, geen grip op hebt of iets wat niet toegestaan is in de samenleving. Een Amerikaanse psycholoog R. Cialdini heeft hier onderzoek gedaan, en kwam tot de conclusie dat het gaat om 6 “wapens van invloed” hoe hij het noemde.
- Wederkerigheid, in het krijt staan bij iemand.
Iemand heeft jou ooit geholpen nu moet je het terug doen, ook al moet je iets doen waar je niet volledig achter staat. Dit wordt voornamelijk gebruikt in criminele kringen, waarbij er anders wordt gedreigd met ernstige gevolgen.
- Betrokkenheid, medeplichtig.
Kan gebruikt worden als gebruikt als bewijs tegen je.
- Social bewijs
Niet willen dat je vrienden erachter komen of iets willen verbergen voor anderen.
- Autoriteit.
Druk van gemeente of anderen invloedrijke autoriteiten, waardoor iets niet wordt toegestaan of mogelijk is.
- Sympathie
Het zielig vinden dat iemand iets bijvoorbeeld alleen moet doen, dus dan toch maar helpen.
- Schaarste aan bewijs onschuld.
Niet kunnen bewijzen dat je onschuldig ben. Dit kan tegen je worden gebruikt.
Maatschappelijke normen
Per land, gemeente of zelfs stad en dorp zijn er verschillende dingen wat mensen zien als normen. Dit heeft zeker effect op jezelf als persoon. Een land kan zeker daar nog een schepje bovenop doen door dingen te verbieden of normaal te laten lijken. Ook heeft geloof hiermee te maken en de manier hoe bepaalde informatie wordt overgebracht. Soms wordt er gebruik gemaakt van dingen als propaganda.
Propaganda is een makkelijke manier om mensen te beïnvloeden. Als jij overal voorbij ziet komen dat appels heel gezond zijn, en dan toch in de supermarkt een zak appels meeneemt heeft het gewerkt. Vaak zorgt propaganda ervoor dat je beïnvloed wordt zonder dat je het door hebt. Jij hebt het gevoel dat je gewoon gezond bezig bent en uit je zelf een zak appels mee neemt. Maar eigenlijk is het een doorgestoken kaart en ben je zeker wel beïnvloed om appels te kopen.
Maatschappelijke invloed of beter gezegd sociale invloeden zijn dus zeker wel aanwezig. Je kan ook zeker wel zeggen dat met de groei van influencers en social media, daarmee ook de groei van sociale invloed sterk is gestegen. Of dit een positief of negatief effect heeft op de maatschappij ligt bij onszelf.