Zwerfafval is het afval dat rondslingert op plekken waar het niet hoort. De cijfers liegen niet: Jaarlijks wordt er 12 miljard ton afval geproduceerd. In rijke landen, zoals Nederland is dit zo 1.4 kilo afval per dag per persoon. Waarvan gemiddeld 60 procent op straat beland.
Zwerfafval is een groot probleem, niet alleen in Nederland maar in de hele wereld. Per persoon komt er zo’n 294 kilo afval per jaar in de natuur. En dat is per persoon gemiddeld in Nederland, laat staan als je daar de hele wereld bij pakt.
De ernst van zwerfafval
Maar waarom is zwerfafval nou zo erg? De natuur kan toch wel tegen wat papier? Nou nee, een kleine hoeveelheid zwerfafval zou men door de vingers zien. Wanneer procentueel gezien meer dan de helft van het afval op straat komt is het niet ineens meer een klein beetje. Vrijwel elke afvalsoort heeft schadelijke gevolgen voor de natuur.
Papier is op zichzelf niet heel schadelijk voor het milieu, maar wel voor vogels en andere dieren. Wanneer deze per ongeluk papier opeten sterven ze daaraan. Daarnaast dat bestaat een papieren verpakking bijna nooit volledig uit papier, er zitten vrijwel altijd bepaalde stoffen of plastics in verwerkt. Deze plastics zijn wel heel schadelijk voor het milieu. Naast het feit dat plastic niet vergaat komen er ook chemische stoffen vrij.
Plastic verdwijnt NOOIT, het breekt af tot microplastics.
Het effect van microplastics
Plastic vergaat nooit helemaal, het breekt af. Dat houdt in dat het opbreekt in kleine stukjes plastics, microplastic. Microplastics zijn niet te zien met het blote oog, maar wel enorm schadelijk voor ons en onze omgeving. De doorsnee van microplastics is gemiddeld 5 mm. Dat is met het blote oog niet te zien in de natuur.
Microplastics komen niet alleen vrij bij het afbreken van plastic flesjes of andere plastic producten. Het komt ook in de natuur door slijtage van autobanden, visnetten of de kleding die jij dagelijks draagt. Dat het in de natuur komt is dus niet te voorkomen, maar wel makkelijk te verminderen. De extra microplastics die bij zwerfafval zitten zijn dus zeker niet nodig.
Feiten en cijfers over zwerfafval
Dat afval niet op straat hoort is algemeen bekend, maar hoeveel mensen luisteren daar nou eigenlijk naar? In Nederland wordt alles goed bijgehouden om inzicht in het probleem te krijgen. Zo kwam er uit onderzoek van Rijkswaterstaat uit dat er een top 4 is van de meeste merken die gevonden worden in de natuur.
Stipt op één staan blikjes. Veel van deze blikjes worden gevonden op straat en in het milieu. Op nummer twee staan sigarettenpeuken. Na het roken worden sigaretten al snel op straat uitgestampt en vervolgens niet meer opgeruimd. Op drie staat afval van fastfoodketens, na een snelle hap bij de fastfoodketen wordt het afval vaak niet opgeruimd. Dit afval bestaat voornamelijk uit verpakkingen. Als laatste staat glaswerk, wat ook erg slecht zijn voor het milieu.
Naast dat blikjes het meest worden gevonden in de natuur. Scoren blikjes ook het beste tijden het monitoren van het scheiden van afval. Hieronder is een lijst te vinden over hoeveel procent afval van dat soort gerecycled wordt.
- 95% van alle blikjes wordt goed gerecycled.
- 81% van klein chemisch afval
- 81% apparaten
- 79% papier
- 76% glaswerk
- 75% plastic verpakkingen
- 64% Gft
- 64% Drink pakken
- 48% Textiel
Dit heeft alleen niks te maken met het feit dat er alsnog te veel blikjes op straat liggen. Jaarlijks worden er namelijk ongeveer 150 miljoen blikjes gevonden in het milieu. Daar zou je 25 olympische zwembaden mee kunnen vullen.
Jaarlijks worden er namelijk ongeveer 150 miljoen blikjes gevonden in het milieu.
Gevonden afval op straat
Afgelopen jaar is er meer zwerfafval gevonden dan vorig jaar. Er werd gemiddeld 61% plastic afval gevonden op straat. Dat aandeel is flink gestegen naar 74%. Daarnaast wordt er vooral metaal (12%) en papier (11%) gevonden.
Jaarlijkse opschoondag
Veel gemeenten doen aan een jaarlijkse Opschoondag. In 2018 werden er welgeteld 8.436 volle vuilniszakken opgeruimd tijdens de Landelijke Opschoondag. En dat getal blijft elk jaar stijgen. In 2022 wordt het de Landelijke Opschoondag voor de 20e keer georganiseerd. Dit jaar valt de Opschoondag op zaterdag 19 maart 2022. Wij organiseren jaarlijks voor veel gemeenten een Landelijke Opschoondag. Wil jij dit ook in jouw gemeente? Neem contact met ons op.
‘Waarom afval produceren, als het toch wordt weggegooid?’ – Loesje
Zwerfafval in zee
Naast afval dat op straat belandt is afval in zee ook een groot probleem. Denk bijvoorbeeld aan de plastic soep, of het ontstaan van een plastic continent in de zee. Maar welk heeft de zee op het afval? Of beter gezegd wat voor effect heeft het afval op het leven in zee?
Als je kijkt naar het afval dat in zee ligt en hoe lang dat duurt om te af te breken, dan zijn dat schokkende getallen. Er zit natuurlijk wel veel verschil in aangezien resten van eten nog opgegeten kan worden door het leven in de zee. Hieronder een aantal dingen en hoelang het duurt om het af te breken.
- Klokhuis appel 2 maanden
- Sigarettenpeuken 1 tot 5 jaar
- Plastic Zakjes 10 tot 20 jaar
- Kauwgom ruim 25 jaar
- Aluminium blikje 200 jaar
- Plastic flesjes 450 jaar
- Vislijn 600 jaar
Voordat plastic flessen dus afgebroken zijn tot microplastics liggen er alweer meer in. Dit is dus ook de oorzaak van de plastic soep. Voor de grap wordt er wel is gezegd dat er een nieuw continent groeit in de oceanen.
Maar hoe komt het eigenlijk in zee terecht? Eigenlijk heel simpel. Er zijn drie grote factoren die hier een rol in spelen. Ten eerste via het riool. Iedere put komt op een plek uit in een rivier die uiteindelijk weer op de zee uitkomt. Ten tweede de wind zorgt ervoor dat veel afval die op straat ligt uiteindelijk ook in de zee terecht komt. En de derde en laatste afval dat van boten of schepen afwaait of eraf gegooit wordt. Aan het einde komt dus alles terecht in de zee.
Soms spoelt het afval nog wel is aan op stranden waardoor het alsnog opgeruimd kan worden door mensen. Andere keren gebeurt dat niet en dan blijft het in zee liggen door objecten waar het achter blijft haken. zo ontstaat de plastic soep ook. Naast dat het vervuilende stoffen bevat kan het ook in planten en koralen blijven hangen, waardoor het uiteindelijk in de buik van vissen of andere zeedieren terecht komt.
Samen op reis naar 2050
2050 staat voor het jaar van verbetering. Het jaar waarin we onze problemen omdraaien en het verhelpen. dat ook op zwerfafval gebied, en afval in het algemeen. 2050 is namelijk het jaar dat generatie Z tot actie kan komen. Wil je meer weten over generatie Z lees dan ook ons artikel daarover. En waarom juist zij de oplossing zijn voor onze toekomst.
2050 staat voor een nieuwe start, een nieuw begin. Het is de bedoeling dat Nederland maar ook andere landen dan circulaire zijn. Maar wat betekent dit nou eigenlijk? De vraag van grondstoffen neemt wereldwijd toe. Daarmee neemt zowel de productie van producten en dus het afval ook toe. Dat is niet de bedoeling de aarde moet een betere plek worden niet slechter.
Daarom staat 2050 centraal als het jaar waar er geen CO2 uitstoot meer mag zijn en ook dus geen rest- en zwerfafval meer. Alle afval dient dan recyclebaar te zijn voor een ander doel. Denk aan hergebruik en circulariteit.
Zwerfafval en COVID-19
Vooral tijdens COVID-19 en in de laatste jaren is zwerfafval heel erg gegroeid. Het lijkt wel alsof veel mensen het eigenlijk niet boeit. Daarom is het belangrijk dat mensen wel weten wat er mee gebeurt, en waar de verpakking die je per ongeluk laat vallen terecht komt. Er is altijd een oorzaak en gevolg in deze situatie. De kern van het probleem met beide handen vastpakken dat is waar we moeten beginnen. Zwerfafval is dus een groter probleem dan veel mensen denken. Er zit veel achter en er is ook veel aan te doen. Dus waarom wachten als je nu kan beginnen?